Özgüven, kişinin kendi yeteneklerine, bilgi ve becerilerine güven duyması durumudur. Kendi değerini ve potansiyelini tanıma, zorluklarla başa çıkma yeteneğine inanma ve kendi kararlarını alma konusunda güven duyma hali olarak da tanımlanabilir.
Özgüven, kişinin hem içsel dünyasında hem de dış dünyada karşılaştığı durumlara uygun şekilde tepki verme becerisini geliştirir.
Özgüven, kişinin kendi duygusal ve zihinsel durumlarını yönetebilmesini ve dış faktörlerden etkilenmeden sağlam bir duruş sergileyebilmesini sağlar ve bazı unsurları içerir.
- Kendini Tanıma: Özgüvenin temel unsurlarından biri, kişinin kendini tanımasıdır. Kendi güçlü ve zayıf yönlerini, değerlerini, inançlarını, korkularını ve isteklerini bilmek, özgüvenin sağlıklı bir şekilde gelişmesine yardımcı olur. Kişi ne istediğini ve neye değer verdiğini bilir.
- Öz-değer: Bir kişinin kendine değer vermesi, özgüvenin bir başka önemli unsurudur. Kişi, kendi değerini kabul eder ve bu değeri dışsal faktörlere veya başkalarının onayına bağlı olarak belirlemez. Kendi içsel değerini bilmek, dışarıdaki eleştirilerden etkilenmeyi engeller.
- Becerilere Güven: Kişinin sahip olduğu yeteneklere ve becerilere güvenmesi, özgüvenin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için gereklidir. Kişi, kendi yeteneklerine inandığında, karşılaştığı zorluklarla başa çıkabilme kapasitesine güven duyar.
- Sosyal Etkileşim: Sosyal ortamlarda rahatlıkla etkileşimde bulunabilmek, özgüvenin bir diğer önemli unsurudur. Kişi, kendisini başkalarıyla birlikte olabilen ve etkileşimde bulunabilen bir birey olarak görüyorsa, özgüvenini daha güçlü hissedebilir.
- Bağımsızlık ve Karar Verme: Özgüven, kişinin kendi kararlarını alabilmesiyle de ilgilidir. Kişi, başkalarından onay beklemeden, kendi düşünce ve duygularına göre karar verebilmelidir.
ÖZGÜVENLİ KİŞİLERİN BAZI ÖZELLİKLERİ
Özgüvenli insanlar, genellikle daha sağlıklı, dengeli ve başarılı bir yaşam sürerler. Özgüvenli insanların sahip olduğu bazı özellikler şöyle sıralanabilir:
- Kendi Değerini Bilen: Özgüvenli insanlar, kendi değerlerini tanır ve kabul ederler. Dışarıdan gelen olumsuz yorumlar veya eleştiriler onları sarsmaz, çünkü kendilerini ve yeteneklerini değerli olarak görürler.
- Kendi Hatalarını Kabul Eden: Hata yapmak, özgüvenli insanlar için bir başarısızlık değil, öğrenme fırsatıdır. Özgüvenli bir kişi hatalarını kabul eder bu hatalardan ders çıkararak gelişir ve kendilerini yargılamaz.
- Başkalarını Dinleyebilen: Özgüvenli bir kişi, başkalarına değer verir ve dinler. İnsanları anlamaya çalışırken kendini tehdit altında hissetmez. Kendi fikirlerini paylaşırken, diğerlerinin düşüncelerini de önemser.
- Kendi Kararlarını Alan: Özgüvenli bir kişi kendi kararlarını almak konusunda cesurdur. Başkalarının görüşlerine saygı duysa da, son kararı kendisi verebilir.
- Risk Alabilen: Özgüvenli bir kişi, yeni fırsatları değerlendirmek için risk almayı göze alabilir ve bu risklerin kendilerine katacağı deneyimin farkındadır.
- Olumlu Bir Bakış Açısına Sahiptir: Genellikle olumlu düşünmek ve zorluklar karşısında çözüm odaklı yaklaşmak, durumlar kötü olsa da, her zaman bir çıkış yolu aramak ve krizleri fırsata dönüştürmeye çalışmak özgüvenli bir kişinin davranışıdır.
- Sosyal Biridir: Özgüvenli bir kişi, insanlarla kolayca iletişim kurabilir, sosyal ortamlarda rahatça bulunabilir ve etkin bir şekilde etkileşimde bulunabilir. İnsanlarla ilişkilerinde kendilerini rahat hisseder ve bu, çevreleriyle sağlıklı bağlantılar kurmasına yardımcı olur.
- Sınırlarını Bilen: Özgüvenli bir kişi kendini aşırı zorlamaz. Sınırlarını bilir ve gerektiğinde hayır diyebilir.
- Kendilerine Zaman Ayırabilen: Özgüvenli bir kişi, zihinsel, duygusal ve fiziksel süreçlerine ve sağlığına önem verir.
- Çatışmalardan Kaçmaz: Özgüvenli bir kişi, zor durumlarla başa çıkma konusunda cesur ve açıktır. Çatışmalardan kaçmak yerine, çözüm odaklı bir yaklaşım benimser ve gerektiğinde fikirlerini savunur.
- İçsel Motivasyona Sahip Olurlar: Özgüvenli insanlar, dışsal onaylara fazla bağımlı değillerdir. Kendi içsel motivasyonları ile hareket ederler ve başarılarını içsel bir tatmin olarak görürler.
ÖZGÜVEN SONRADAN NASIL GELİŞTİRİLEBİLİR?
Özgüven, zamanla geliştirilebilen bir özellik olup, kişinin içsel deneyimlerinden ve dış çevresel etkileşimlerden beslenir. Özgüven geliştirmek için atılabilecek birkaç adım vardır.
- Kendini Tanımak ve Kabul Etmek
- Kendi güçlü ve zayıf yönlerini bilmek özgüvenin temel adımlarından biridir. Kendi kişiliğinizi, becerilerinizi ve sınırlamalarınızı tanıdıkça, daha gerçekçi bir güven duygusu gelişebilir.
- Kendinize karşı nazik ve şefkatli olun. Olumsuz öz eleştirilerden kaçının ve kendinizi olumlu bir şekilde değerlendirin. Kendinize karşı objektif olmak, olumsuz özeleştirileri optimize edebilir.
- Olumlu Düşünme Alışkanlıkları Geliştirmek
- Kendi iç konuşmalarınızı pozitif hale getirin. Kendinize, “Başarabilirim,” “Hata yapmak normaldir, herkes hata yapar” gibi cesaretlendirici ifadelerle yaklaşın.
- Olumlu düşünme, özgüveni artırır çünkü kişi kendine inandığında daha cesur adımlar atabilir.
- Küçük Hedefler Belirleyip Başarılar Elde Etmek
- Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlemek ve bu hedeflere adım adım ulaşmak özgüveni pekiştirir. Küçük başarılar, kendinize olan güveninizi artırır ve büyük hedeflere doğru daha sağlam adımlar atmanıza yardımcı olur.
- Örneğin, başlangıç olarak küçük bir proje ya da kişisel bir gelişim hedefi belirlemek ve buna odaklanmak iyi bir başlangıç olabilir.
- Kendi Kendine Yeterlilik Geliştirmek
- Yeni beceriler öğrenmek, kişisel gelişim sağlamak ve günlük yaşamda küçük sorumluluklar almak özgüveni artırır. Kendinize olan güven, başarılarınızla artar.
- Kendinize yetebileceğinizi bilmek, özgüveni geliştiren en önemli faktörlerden biridir.
- Hatalardan Ders Almak
- Hata yapmanın normal olduğunu kabul etmek, özgüven geliştirmede kritik bir rol oynar. Hatalardan ders almak, bu hataları kişisel gelişimin bir parçası olarak görmek özgüveninizi artırabilir.
- Kendi hatalarınızı kabullenmek ve bu hatalardan nasıl ders çıkarabileceğinizi düşünmek, daha sağlıklı bir özgüven inşa etmenize yardımcı olabilir.
- Pozitif İnsanlarla Çevrelenmek
- Olumlu ve destekleyici kişilerle zaman geçirmek, özgüveninizi geliştirmenize yardımcı olabilir. Çevrenizdeki insanların size verdiği geri bildirimler, özgüveninizi artıran faktörlerden biridir.
- Zihinsel ve duygusal olarak sizi destekleyen, sizi olduğunuz gibi kabul eden kişilerle vakit geçirmek, kendi değerinizi daha fazla hissedebilmenizi sağlayabilir.
- Beden Dili ve Fiziksel Duruş
- Beden dilini doğru kullanmak, özgüveni dışa vurmanın bir yolu olabilir. Dik durmak, başınızı kaldırmak ve göz teması kurmak gibi basit beden dili hareketleri, başkalarına güven verdiği gibi, size de kendinizi daha özgüvenli hissettirebilir.
- Ayrıca, spor yapmak ve fiziksel sağlığınıza dikkat etmek de özgüveninizi olumlu yönde etkiler. Kendinizi iyi hissettiğinizde, dışarıya da daha güvenli bir şekilde yansıtırsınız.
- Yeni Deneyimler ve Riskler Almak
- Özgüven, konfor alanınızdan çıkıp yeni deneyimler edinmekle gelişir. Risk almak, yeni şeyler denemek ve belirsizliklerle başa çıkmak özgüveni artırabilir.
- Bu riskler küçük ancak sizin için anlamlı olmalıdır; örneğin, topluluk önünde konuşma yapmak, yeni bir beceri öğrenmek veya sosyal bir etkinliğe katılmak gibi.
- Kendi İhtiyaçlarınıza Saygı Duymak ve Sınırlar Koymak
- Sınır koymak, özgüveni artırır çünkü kişisel alanınızı ve ihtiyaçlarınızı savunmak, kendinize değer verdiğinizi gösterir. Hayır demeyi öğrenmek, başkalarının sizin üzerinde baskı kurmasına izin vermemek de önemlidir.
- Kendi duygusal ve fiziksel sınırlarınızı korumak, sizi daha güçlü ve özgüvenli hissettirebilir.
- Kendinize Zaman Ayırmak
- Kendi, fiziksel ve zihinsel, duygusal süreçlerinizi takip etmek, sağlığınızı önemsemek özgüveninizi artıran bir diğer faktördür. Kendinize kaliteli zaman ayırmak, hobilerle ilgilenmek ve dinlenmek, ruhsal dengede kalmanıza yardımcı olur.
Özgüven, zaman içinde ve sürekli bir çaba ile gelişir. Kendinize karşı sabırlı olun, objektif olun, şefkatli olun ve her adımınızda ilerleme kaydettiğinizi unutmayın!
